Oud stadskantoor wordt nieuw cultuurhuis

Het Hasseltse stadsbestuur heeft een officiële subsidie-aanvraag ingediend bij het Fonds voor Culturele Infrastructuur van de Vlaamse Gemeenschap (FOCI) voor de geplande bouw van een nieuw cultuurhuis. Daarmee is een volgende stap genomen in het versterken van de Hasseltse cultuursector met de realisatie van een stadsbioscoop, vlakkevloertheater en atelierruimtes. “Om deze ambitieuze plannen in de vooropgestelde timing waar te maken, zal het cultuurhuis opgericht worden binnen de contouren van het oude stadskantoor op het Groenplein”, zeggen burgemeester Steven Vandeput en schepen Joost Venken.

Concreet voorzien de partners de realisatie van 3.500 vierkante meter aan bijkomende ruimte om kunst en cultuur te maken en beleven. “Met de vlakkevloerzaal en twee volwaardige cinemazalen creëren we een echte meerwaarde: vandaag beschikt onze binnenstad niet over dergelijke infrastructuur”, zeggen burgemeester Vandeput en schepen Venken.

“Maar we willen in het nieuwe cultuurhuis meer doen dan enkel tonen. We willen makers er vooral ruimte geven om voorstellingen uit te werken en lokaal talent zich te laten ontwikkelen. Het geheel moet daarom ‘de huiskamer van de Hasselaar’ worden: een plek die openheid uitstraalt, waar iedereen welkom is om van cultuur te proeven en waar iets nieuws ontstaat door mensen samen te brengen. Daarvoor kijken we ook naar samenwerkingen buiten de sector zelf, door de deuren open te zetten voor jeugdverenigingen of armoede-organisaties.”

In haar subsidie-aanvraag bevestigt het stadsbestuur de door Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon voorziene vijf miljoen euro aan subsidie op een totale begroting van 8,5 miljoen euro. Naast het financiële kostenplaatje bevat het aanvraagdocument vooral een onderbouwde inhoudelijke visie. “De voorbije maanden is er hard gewerkt met projectpartners B-Classic, Vonk, Cinema ZED Hasselt en Het Nieuwstedelijk om een toonaangevend project op tafel te kunnen leggen”, “Het resultaat is een sterk plan, dat historisch blinde vlekken in het culturele aanbod naar publiek én makers wegwerkt maar ook versterkend zal zijn voor de binnenstad met al haar troeven.”

Van kiem op Hemelrijk tot zaadje op Groenplein

Aan de principiële toezegging voor de Vlaamse steun eind 2020 werd de voorwaarde gekoppeld dat er binnen twee jaar een bouwklaar dossier op tafel ligt. Een strakke timing die samen met het ambitieuze programma de nodige uitdagingen stelt. “Om ons engagement naar de Hasselaar zoals beschreven in het bestuursakkoord en de uitvoering ervan haalbaar te maken, dienden we het dossier kritisch te benaderen”, aldus Venken. “De voorbije maanden is dan ook gebleken dat een realisatie binnen de site Hemelrijk niet tijdig gegarandeerd kon worden. Dat is jammer, want in die constructieve gesprekken is de kiem voor dit dossier gelegd. Maar het was nooit belangrijker dan nu om te investeren in kunst en cultuur. Enerzijds om de sector perspectief te geven na een moeilijk jaar, maar ook om onze bovenlokale plicht naar publiek en talent waar te maken.”

In de zoektocht naar een alternatieve locatie viel de keuze op de site van het voormalige stadskantoor op het Groenplein.

“Voorlopig lag er geen langetermijnplan voor deze locatie klaar”, geeft Vandeput mee. “Het gebouw was bestemd om te verkopen maar daar zien we nu dus vanaf. Vanzelfsprekend betekent dit het ontbreken van een opbrengst bij verkoop maar wie verder kijkt, zal de (maatschappelijke) winst ervan niet betwisten. Door dit cultuurhuis te realiseren in het hart van onze binnenstad, omgeven door alle troeven die het centrum van Hasselt rijk is, voegen we meer toe dan enkel een culturele invulling. We voorzien beleving en ontmoetingsplekken die inwoners en ondernemers ten goede komen.”

Het programma werd reeds ruimtelijk en volumetrisch afgetoetst aan de mogelijkheden die de locatie te bieden heeft.

De volledige cinema-infrastructuur zal ondergronds gehuisvest worden en bestaat uit 2 zalen en een gemeenschappelijke regieruimte. De kelderverdieping voorziet tevens een ruime fietsenstalling.
Het gelijkvloers staat volledig in het teken van het publiek. Een grote publieksfoyer met vestiaire en toiletten zorgt voor het onthaal, regelt de circulatie en zal tevens fungeren als expositieruimte. Een volwaardig maar laagdrempelig cultuurcafé vormt een naadloos verlengstuk van de publieksfoyer en zorgt aanvullend voor een continue dynamiek.
De vlakke vloerzaal met 220 zetels wordt gerealiseerd over de 1ste en 2de verdieping. Deze zal geflankeerd worden door atelierruimtes voor bestaand en opkomend talent.
De 3de verdieping staat grotendeels in het teken van technieken.

“Met bijzondere aandacht voor duurzaamheid -waar we met ’t Scheep al een uitmuntend voorbeeld hebben- en klimaatadaptatie zoals een groendak of groengevel willen we bezoekers extra verbazen”, klinkt het.

“Er is op dit moment nog geen architectuurontwerp voorhanden. Of en in welke mate het huidige gebouw bewaard blijft, is een vraag die we zullen voorleggen aan de uiteindelijke bouwpartners. Het staat buiten kijf dat elke Hasselaar zijn of haar mening heeft over het oude stadskantoor met haar kenmerkende brutalistische architectuur. Ongeacht of je het nu mooi of lelijk vindt: als stadsbestuur erkennen we de emotionele maar ook de architecturale relevantie van het gebouw. Dat verleden heeft zijn plaats, al zal dus bouwkundig moeten blijken welk behoud binnen het financiële plaatje haalbaar is.”

Hele dag beleving

Zodra het nieuwe cultuurhuis de deuren opent, zal de presenteer-functie in de theater- of bioscoopzaal bezoekers vanzelfsprekend het meest in het oog springen. “Maar het wordt een echte ‘kunstenwerkplaats’ in zowel de strikte als brede zin van het woord. Geen klassiek cultuurcentrum waar voorstellingen op doorreis worden getoond. Dit wordt een plek waar kunst gemaakt wordt in een waaier van disciplines. Theater, muziek, performance, film,… Een plek bovendien waar de makers van die kunsten hun talent verder laten ontwikkelen.” Onder meer klassieke muzikanten zullen de kans krijgen om een langlopend traject te volgen dat hen transformeert in echte makers. Podiumkunstenaars kunnen hier experimenteren, jonge theatermakers gecoacht in cultureel ondernemerschap.

“Door middel van een educatieve werking bouwen we tenslotte aan een bijkomende appreciatie voor kunsten. Al deze functies -bedenken, produceren en tonen- gebeuren met veel ruimte voor dialoog met het publiek. Dat zal leiden tot meer beleving en draagvlak voor cultuur terwijl we voorkomen dat talent onze provincie verlaat op zoek naar extra kansen of publiek. Het geheel maakt het mogelijk om de hele dag -van 8 uur tot na middernacht- beleving te brengen op en rond het Groenplein”, zeggen Vandeput en Venken enthousiast.

De volgende maanden zullen de projectpartners hun visie verder vertalen in een bouwklaar dossier. Eind 2022 dienen deze voortrajecten afgerond te zijn met het oog op het indienen van een bouwaanvraag. “De opening zal, conform onze afspraken met Vlaanderen, gebeuren voor eind 2025”, besluiten burgemeester Vandeput en schepen Venken.