Hoe een discutabel contract tot stand kwam.

'Moet u daar nu echt nog over schrijven? De deal is rond.' Echt van harte is het niet dat Etienne Van Overmeire de telefoon opneemt. Maar veel keuze heeft hij niet. Zijn bedrijf Kappa Consult duikt op in het dossier over de omstreden aankoop van de Pukkelpopwei door de stad Hasselt. Die moet hem en zijn zakenpartner Boudewijn Dehaene 80.000 euro commissie betalen, btw niet inbegrepen. Drie procent van de 2,6miljoen euro die de wei kostte. Een standaardcommissie, maar een standaardbemiddelaar kun je de man bezwaarlijk noemen. 81 is hij. Volgens de bedrijfsdatabank Graydon vult hij onder meer 'aangifteformulieren' in. Zijn zakenpartner Boudewijn Dehaene uit Damme zat in de communicatie en de verkoop van mosselen. Maar soms verkopen beiden dus ook onroerend goed. Zoals de festivalwei van Pukkelpop.

Vreemd? Het wordt nog vreemder. Over hoe het duo de verkoop van de Pukkelpopweide naar zich toe trok, lopen de versies uiteen. Volgens de Vlaamse jezuïeten, die de wei in de jaren vijftig kochten om er een universiteit op te bouwen, belden Van Overmeire en Dehaene hen. Zelf benadrukken de bemiddelaars dat het omgekeerd ging. De jezuïeten belden dus een duo uit Berchem en Damme. Om een koper te zoeken voor een wei in Hasselt, 170 km verderop. Een wei in een blauwe zone bovendien -alleen geschikt voor openbare nutsvoorzieningen.

Maar passons. Feit is dat het duo vanaf 2009 op zoek ging naar een koper. Van Overmeire belde met zijn 'goede kennis' Steve Stevaert (SP.A). ('Ik mag hem Steve noemen, hij noemt mij Etienne.') Stevaert is niet geïnteresseerd - 'wat zou ik met zoveel wei aan moeten?' - en verwijst hem door naar de stad Hasselt. 'Ik had die wei al zo vaak zien passeren. Die stond al twintig jaar te koop. Dat wist iedereen in Hasselt.'

De Vietnam-connectie

Iedereen in Hasselt wist het dus, maar toch kwam er een 81-jarige fixer uit Berchem aan te pas om een koper te vinden. Etienne Van Overmeire komt 'via-via' -'hoe, dat zijn uw zaken niet' - in contact met het Hasseltse nutsbedrijf Machiels. En dat wist blijkbaar als enige in Hasselt niét dat de wei te koop stond.

'Dat kwam ons nooit ter ore', zegt woordvoerder Philip Hilven. 'Maar we namen er een optie op, zodra we het te weten kwamen. We ontwikkelen onder meer voorzieningen in de zorgsector. Zo'n grote blauwe zone, dat was voor ons een buitenkans. We wisten dat het om de wei van Pukkelpop ging. Maar in zulke zaken spelen sentimenten niet.'

Opmerkelijk: Group Machiels zit in een internationaal consortium dat het Dinh Vu Industrial Zone-project ontwikkelt in de haven van Hai Phong (Vietnam). De haven waarvan Steve Stevaert vorig jaar voorzitter van de toezichtraad werd. Maar dat is, bezweren zowel Group Machiels als Steve Stevaert, 'louter toeval'.

Burgerzin

Maar passons, alweer. Het festivalterrein van Pukkelpop: daar hadden we het over. Die Hasseltse wei kwam dus via een Berchemnaar en een Dammenaar in handen van het Hasseltse nutsbedrijf Machiels, dat er sociale voorzieningen op wilde bouwen. Tot het bij de stad navroeg of het daarvoor vergunningen zou krijgen.

'De burgemeester zei ons dat ze die grond zelf graag wilde', vertelt Philip Hilven van Group Machiels. 'Voor Pukkelpop. We hebben toen beslist om onze optie, die enkele dagen later zou vervallen, over te laten aan de stad. Gratis. Uit burgerzin.' De Hasseltse burgemeester Hilde Claes (SP.A) beaamt: 'Group Machiels heeft een zeer mooie geste gedaan.'

Maar there ain't no such thing as a free meal. Zelfs in 'gratis' Hasselt niet. Behalve de optie moest de stad van Group Machiels ook het honorarium van 3procent overnemen dat Boudewijn Dehaene en Etienne Van Overmeire hadden bedongen. 80.000 euro, dus. Gemeenschapsgeld.

Normaal hadden de jezuïeten dat bedrag als verkoper moeten betalen, maar dat hadden ze blijkbaar anders geregeld. 'Gebruikelijk is dat niet, nee', zegt pater Walter De Vos, de econoom van de Vlaamse jezuïeten. 'Maar zij hadden ons gecontacteerd. Dan moeten wij hén toch niet betalen?'

Kans om te protesteren, kreeg niemand in Hasselt. Omdat de optie van Group Machiels op de wei dreigde te vervallen, werd de beslissing 'met hoogdringendheid' door het schepencollege gejaagd. Voor een schatting was er geen tijd. De gemeenteraad moest zelfs niet eens pro forma zijn goedkeuring geven.

'Juridisch klopt dat van geen kanten', protesteert gemeenteraadslid Frieda Brepoels (N-VA). 'Volgens het gemeentedecreet mag hoogdringendheid alleen ingeroepen worden bij brand en overstroming. Nooit voor een investeringsdossier.'

En juridisch rammelt er wel meer aan de deal tussen Group Machiels en de stad Hasselt. Zo stipuleert een clausule dat het nutsbedrijf de bevoorrechte partner is als Hasselt binnen de tien jaar iets wil bouwen. Een rusthuis, bijvoorbeeld. Of een ziekenhuis. Maar is dat niet strijdig met de wet op overheidsuitgaven?

Veel te duur

'We hebben laten stipuleren dat we niet gebonden zijn aan het contract als we iets illegaals zouden moeten doen', reageert burgemeester Hilde Claes. En de commissie van 3 procent? 'Die was zo bedongen. Ik heb me laten vertellen dat dat niet zo ongewoon is.' Had de stad niet rechtstreeks met de jezuïeten kunnen onderhandelen? 'Dat is ons nooit aangeboden.'

Is het niet vreemd dat dit via een oud-mosselverkoper uit Damme en een 81-jarige Berchemnaar moest verlopen? Claes: 'Ik heb die mensen nooit ontmoet. Zulke zaken lopen zoals ze lopen.'

Eenzelfde antwoord bij Chokri Mahassine, organisator van Pukkelpop. 'Ik kan alleen maar blij zijn dat de toekomst van mijn festival veilig is. Zelf heb ik die gronden nooit willen kopen, nee. Veel te duur voor een festivalorganisator. Het is bovendien maar een deel van de festivalwei. En wat zou ik met zoveel grond moeten beginnen?'

Blijft de vraag: waarom boden Etienne Van Overmeire en Boudewijn Dehaene de gronden nooit rechtstreeks aan de stad aan? 'Dat was mijn volgende stap', zegt Dehaene. 'Group Machiels hapte sneller toe. Ze waren slimmer. En daarmee hebben ze een mooie zaak gedaan.' Hoezo? Ze stonden hun optie toch gratis en uit burgerzin aan Hasselt af? Lange stilte. 'Ik bedoel: ze hebben niet moeten investeren in de grond.'

Woordvoerder Philip Hilven van Group Machiels: 'Wij? Een goede zaak? Ik heb geen idee wat mijnheer Dehaene bedoelt. Financieel winnen we hier niets bij, alleen ons imago komt hier door onze geste hopelijk sterker uit.'